Jak to jest z tymi komplementami?

Nadmierne komplementowanie zniechęca dzieci o niskim poziomie poczucia własnej wartości do podejmowania wyzwań – wynika z badań, które zostaną opublikowane na łamach czasopisma „Psychological Science”.

Badacze z Ohio State University (USA) zaobserwowali, że rodzice chętnie kierują wygórowane pochwały do pociech o niskim poziomie poczucia własnej wartości, by dodać im otuchy i wiary w siebie, lecz owe przesadne wyrazy uznania często odnoszą odwrotny skutek niż zamierzony i sprawiają, że dziecko czuje się jeszcze bardziej niepewne i boi się podejmowania nowych wyzwań w obawie przed porażką.

„Przesadne komplementy mogą niekorzystnie wpływać na dzieci, które wydają się potrzebować ich najbardziej – dzieci z niskim poziomem poczucia własnej wartości” – komentuje Eddie Brummelman, jeden z badaczy.

Naukowcy przeprowadzili trzy eksperymenty z udziałem dzieci i ich rodziców.

Doszli do wniosku, że opiekunowie częściej nadmiernie chwalą dzieci z brakiem wiary we własne możliwości, przy czym przesadną pochwałę zdefiniowano jako zwykły komplement z użyciem dodatkowego przymiotnika o silnie pozytywnym zabarwieniu, np. „jesteś w tym niesamowicie dobry”.

Jeden z eksperymentów pozwolił stwierdzić, że przesadne pochwały są dobrze odbierane przez dzieci o wysokim poczuciu własnej wartości, ale niekorzystnie wpływają na niepewnych siebie młodych ludzi.

Podczas badania dzieci malowały obraz „Dzikie róże” Vincenta van Gogha, po czym otrzymywały informacje zwrotne od osoby, która została im przedstawiona jako profesjonalny malarz. Niektóre informacje zwrotne uwzględniały przesadne pochwały, inne zwykłe komplementy, a jeszcze inne nie zawierały w ogóle słów aprobaty.

Następnie polecono dzieciom namalować jeszcze jeden obraz, jednak tym razem mogły one wybrać spośród dwóch opcji: łatwej, lecz niezbyt przydatnej w doskonaleniu umiejętności lub trudnej, przy której można popełnić dużo błędów, ale też wiele się nauczyć.

Okazało się, że dzieci o niskim poczuciu własnej wartości, które otrzymały przesadne komplementy, częściej wybierały łatwiejszy obraz. Tymczasem dzieci o wysokim poczuciu własnej wartości, także gorliwie wychwalane, wolały podjąć się trudniejszego wyzwania.

„Jeśli powiesz dziecku o niskim poczuciu własnej wartości, że świetnie sobie radzi, może ono pomyśleć, że już zawsze powinno sobie tak radzić i obawiać się, iż nie jest w stanie sprostać tak wygórowanym wymaganiom, przez co decyduje się nie podejmować nowych wyzwań” – tłumaczy Brummelman.