wydarzenia lokalnie

PRACA dla studentów

Warto wiedzieć

Psychologia uśmiechu

Najczęstsze rodzaje uśmiechu

Nauki fizyczne i o środowisku

Piastowie pod lupą archeologów

Krakowscy archeolodzy kontynuują pionierskie badania w Izraelu

Sensacyjne ustalenia krakowskich archeologów w cypryjskim Pafos

Smog i jego źródła

Zmapować wielki błękit: technologia laserowa pomaga znaleźć minerały w głębi oceanicznej

Ankieta

Jakie języki obce?

odpowiedz na wszystkie pytania

W ciągu ostatnich 30 dni zagłosowano (przeliczam) razy w naszych ankietach

Psychologia - artykuły

Pozytywne aspekty stresu

Udostępnij

W życiu każdego człowieka zdarzają się dramaty i dłuższe lub krótsze stany załamania. Mimo to, z obserwacji psychologów wynika, że większość z nas deklaruje poczucie szczęścia. Co więcej, poziom „dobrostanu” jest względnie stały, a zatem faktyczny wpływ wydarzeń kryzysowych na kondycję psychiczną jest niewielki.

Badania wykazały, że przeżyta trauma może powodować, że po wyjściu z „dołka” czujemy się szczęśliwsi, niż przed dramatycznym doświadczeniem. Wyniki studiów światowych ekspertów nad rolą emocji pozytywnych w procesie radzenia sobie ze stresem przedstawiła dr Ewa Gruszczyńska ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej podczas seminarium w Warszawie.

KAŻDY STRES MA DWA KOŃCE

Pojęcie stresu przeniknęło do psychologii z nauk biologicznych. W języku potocznym stres jest związany z emocjami negatywnymi, w psychologii – jak się okazuje - nie zawsze.

„Przez wiele lat, w pracach badawczych na temat stresu dominowało zagadnienie emocji negatywnych. Ich relacja z zaburzeniami psychosomatycznymi i chorobami analizowana była 11 razy częściej, niż związek emocji pozytywnych ze zdrowiem” – obserwuje dr Gruszczyńska.

Jak wyjaśnia, ekspresja emocji negatywnych i dramatyzm nieradzenia sobie w sytuacjach kryzysowych powodowały, że przez wiele lat badacze koncentrowali się na cierpieniu, mając nadzieję, że poznanie jego przyczyn wyeliminuje patologie.

"Autorzy wielu prac naukowych sądzili, że emocje negatywne i pozytywne stanowią swoje lustrzane odbicie, że są dwoma biegunami, a zatem – znając dobrze jedne, wiemy zarazem wszystko o drugich. Dopiero niedawno przekonano się, że badając chorobę, niewiele można dowiedzieć się o zdrowiu" – tłumaczy dr Gruszczyńska.

W końcu zatem badacze zaczęli zadawać sobie pytania o źródła ludzkiej siły, zdrowia, szczęścia. W latach 80-tych pojawiły się prace, których autorzy próbowali dociec, jak to się dzieje, że w obliczu tylu „stresorów” ludzie pozostają zdrowi. Odkurzono „zapomnianą misję psychologii” – która analizowała pozytywne aspekty ludzkiej kondycji, zamiast koncentrować się jedynie na patologiach.

Dr Gruszczyńska zapewnia, że odkąd psychologowie zainteresowali się emocjami pozytywnymi, coraz więcej wiadomo o emocjach w ogóle. Jasne stało się na przykład, że redukcja jednych nie powoduje automatycznie pojawienia się drugich, ponieważ mechanizmy wzbudzania ludzkich „radości” i „smutków” są od siebie niezależne.

TRAUMA, KTÓRA WZBOGACA I WZMACNIA

Jak podkreśla dr Gruszczyńska, badania nad „dobrostanem” człowieka pokazały, że większość ludzi deklaruje poczucie szczęścia. Jednocześnie poziom „dobrostanu” jest względnie stały, a zatem wpływ trudnych wydarzeń życiowych na kondycję psychiczną jest niewielki. Potwierdzono, że przeciętny okres załamania to około 6 miesięcy.

Dr Gruszczyńska przywołuje ciekawy przykład studiów amerykańskiej badaczki.

Susan Folkman przez pięć lat (do 1997 r.) prowadziła badania towarzyszy osób chorych na AIDS. Byli to homoseksualni mężczyźni, którzy opiekowali się swoimi partnerami.

„AIDS był wówczas chorobą śmiertelną, opiekunowie zatem wiedzieli, że partner umrze” – zaznacza dr Gruszczyńska. Jak tłumaczy, badano próbki wypowiedzi uczestników eksperymentu. Okazało się, że opiekunowie maja podwyższony poziom depresji, ale nastrój pozytywny deklarują tak samo często jak negatywny, z wyjątkiem okresu bezpośrednio przed i po śmierci chorego.

Badaczka podkreśla, że przeżyta trauma może paradoksalnie powodować, że po wyjściu z kryzysu czujemy się lepiej, niż przed jego zaistnieniem. Dzieje się tak, ponieważ w obliczu dramatycznych wydarzeń człowiek dokonuje rewizji systemu wartości.

Zgodnie z koncepcją Fredrickson (1998), emocje negatywne zawężają nasze pole uwagi, stymulują zachowania analityczne i ograniczają spektrum zachowań zaradczych. Strategia "walcz albo uciekaj" sprawdza się jedynie w krótkim okresie. Jeżeli stres jest chroniczny, w poradzeniu sobie z nim mogą pomóc jedynie emocje pozytywne. To one pozwalają budować i wzmacniać zasoby.

Susan Folkman wykazała, ze ludzie świadomie generują pozytywne emocje. Dokonują przewartościowań – starają się zwracać uwagę na pozytywne aspekty każdej sytuacji.

Strategia ta pozwala osiągnąć lepszy stan emocjonalny, niż ten sprzed traumy.

„Potraumatyczny wzrost oznacza, że po kryzysie poziom dobrostanu bywa większy, niż przed nim” – powtarza dr Gruszczyńska.

STRATEGIE SKUTECZNE W WALCE ZE STRESEM

Aby lepiej sobie radzić, ludzie postawieni w sytuacji bez wyjścia, np. choroby terminalnej, usiłują stworzyć wrażenie sprawowania kontroli. Przygotowują plany, listy zadań, dzięki którym mogą zyskać satysfakcję wynikającą z wykonania wyznaczonych obowiązków, uzyskać wdzięczność chorego i akceptację otoczenia. To chroni przed brakiem poczucia sensu i bezradnością.

Dr Gruszczyńska wymienia 3 strategie radzenia sobie ze stresem. Pierwsza polega na przesycaniu pozytywnym znaczeniem codziennych wydarzeń. Druga to intencjonalne generowanie sytuacji, które mogą być źródłem przyjemności. Te dwie postawy "skoncentrowane na znaczeniu" generują emocje pozytywne i pozwalają odbudować zasoby w sytuacjach skazanych z góry na niepowodzenie. Dodatkową strategią jest poczucie humoru.

„Badania wskazują, że niezależnie od stosowanej strategii i tak po okresie załamania wracamy do punktu wyjścia” – przypomina dr Gruszczyńska.

Zdaniem badaczki, warto pamiętać, że dla psychologa emocje negatywne nie zawsze są "złe" a pozytywne nie zawsze "dobre". Istotna jest ich proporcja.

Źródło: http://www.naukawpolsce.pl/nauka/

Udostępnij

« powrót

Komentarze

Reklama - Wykorzystajmy wspólnie nasz potencjał! • Kontakt • Patronat • Praca dla studentów •