Efekt jojo a czynniki psychologiczne

Krajowe dane pokazują natomiast, że ponad połowa Polek ma nadwagę, a 91 proc. z nich stosuje różnego rodzaju diety. "Ze statystyk dotyczących odchudzania wynika, że każdy otyły ma za sobą jedną, kilka lub więcej kuracji odchudzających - mówi dr. Magdalena Białkowska z Instytutu Żywności i Żywienia. - W ich wyniku otyli tracą kilka lub kilkanaście kilogramów, po czym niestety bardzo często ponownie tyją.

Z moich obserwacji wynika, że po 2 latach od zakończenia leczenia ambulatoryjnego połowa pacjentów utrzymuje masę ciała uzyskaną w wyniku przeprowadzonej kuracji odchudzającej, natomiast pozostali tyją". Inne badania dowodzą, że po 5 latach, ponad 80 proc. osób, które pozytywnie przeszły kurację odchudzającą, ponownie tyje, po czym podejmuje nową próbę odchudzania. U wielu z nich, nawet jeśli zrzucą kilka zbędnych kilogramów, często występuje tzw. efekt jojo.

"Efektem jojo nazywamy wahania masy ciała polegające na następującym kolejno po sobie chudnięciu i tyciu - wyjaśnia Białkowska. - Jeżeli w ciągu 5 lat takie wahania u otyłego przekraczają 5 proc., a nie są wyższe niż 10 proc., wówczas stwierdzamy efekt jo-jo. Natomiast gdy wahania wagi przekraczają 10 proc., mamy do czynienia z bardzo nasiloną formą tego efektu". Monika Bak-Sosnowska z Zakładu Psychologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego prowadzi natomiast badania nad znaczeniem czynników psychologicznych w zapobieganiu ponownemu przyrostowi masy ciała.

"Dotychczasowe obserwacje wskazują, że po odbyciu kuracji pacjenci tyją, ponieważ wracają do starych nawyków jedzeniowych i niskiej aktywności fizycznej - wyjaśnia badaczka. - Często powodem powrotu do dawnych zwyczajów jest rezygnacja z samokontroli, potrzeba nagrodzenia się przez objadanie zakazanymi w diecie potrawami, zaburzony obraz własnego ciała i brak motywacji do utrzymania nowego stylu życia".

Według niej, wprowadzenie elementów psychologicznych do terapii odchudzającej staje się dla pacjenta okazją do poznania siebie i wprowadzenia zmian w różnych obszarach życia. "W trakcie kuracji odchudzającej oddziaływania psychologiczne koncentrują się wokół edukowania, wspierania emocjonalnego oraz zwiększania samoświadomości pacjenta w obszarze psychiki i ciała - tłumaczy badaczka. - W efekcie kształtowane są nowe umiejętności, takie jak radzenie sobie ze stresem, efektywne komunikowanie się, rozwiązywanie konfliktów, asertywność".

"Po zakończeniu kuracji istotne jest oszacowanie osiągniętych wyników, rozeznanie zmian w ogólnym funkcjonowaniu pacjenta, dalsze zmotywowanie oraz wzmacnianie potrzeby kontynuacji nowego stylu życia. Warto również wypracować nowe metody walki ze stresem" - dodaje. Z tego względu już przy pierwszych próbach kuracji odchudzających należy uwzględniać takie czynniki, jak właściwie sformułowanie celu terapii, odpowiednia motywacja, samoświadomość i samokontrola myśli, emocji i zachowania oraz adekwatny obraz własnego ciała, dodaje badaczka. (PAP)